Janusz Korczak

Janusz Korczak był polsko-żydowskim lekarzem, pedagogiem i działaczem społecznym. Stworzył system pracy z dziećmi, który oparty był na partnerstwie, a nie na wydawaniu poleceń. Walczył o prawa dziecka. Stworzył też pismo "Mały Przegląd", w którym artykuły pisali najmłodsi. Jest autorem "Pamiętnika", w którym opisał zdarzenia z Domu Sierot z warszawskiego getta, a także książki "Dzieci ulicy", o młodych bezdomnych z okresu II Wojny Światowej. Janusz Korczak pisał również dla dzieci - stworzył kultową postać Króla Maciusia I.

Janusz Korczak urodził się w 1878 lub 1879 roku w Warszawie, w żydowskiej rodzinie Goldszmitów. Już jako uczeń gimnazjum udzielał korepetycji, by pomóc finansowo swojej rodzinie. Poszedł na studia medyczne, które pomyślnie ukończył w 1905 roku. Przez siedem lat pracował jako pediatra w Szpitalu dla Dzieci im. Bersohnów i Baumanów w Warszawie. Stał się znanym i cenionym pediatrą. Sam nie chciał założyć rodziny, ale twierdził, że to w szczęśliwej rodzinie dziecko ma najlepsze warunki wychowawcze. Pomagał tym, którym los zabrał rodziców. W 1908 został członkiem Towarzystwa "Pomoc dla sierot".

To dla dzieci powstał "Król Maciuś I" - opowieść o synu króla, który, po śmierci ojca, przejmuje tron. Bohater chce pokazać, że jest odważny - tak jak jego przodkowie. Chce też dać głos dzieciom, tworząc dziecięcy sejm. Wkrótce chłopczyk odkrywa, że nawet mając szczere i dobre zamiary, nie zawsze wszystko się udaje. "Król Maciuś na Wyspie" to kontynuacja powieści sympatycznego bohatera.

Korczak był jednym z założycieli Domu Sierot dla dzieci pochodzenia żydowskiego, który znajdował się przy ulicy Krochmalnej 92. Głównie o tym miejscu jest "Pamiętnik" autora. Książka jest jedną z najważniejszych relacji z getta warszawskiego z czasu II Wojny Światowej. Opisuje sceny z życia codziennego od maja do sierpnia 1942 roku.

Janusz Korczak zginął w obozie zagłady w Treblince, w sierpniu 1942 roku. Został tam wywieziony przez nazistów - wraz z dziećmi, którym pomagał - podczas tzw. wielkiej akcji likwidacyjnej warszawskiego getta. Wiedział, co go czeka, ale swoje dzieci próbował pocieszać do ostatniej chwili. Mówił, że jadą na wieś, że będzie dobrze. Był z nimi do ostatniej chwili, chciał im to ułatwić.

Janusz Korczak został pośmiertnie odznaczony Orderem Orła Białego (2018) i Krzyżem Komandorskim Orderu Odrodzenia Polski (1947) za wybitne zasługi w pomocy dzieciom. Jego książki są obecnie bardzo ważnymi pamiątkami z okresu II Wojny Światowej, a Król Maciuś I jest uwielbiany przez dzieci nie tylko w Polsce.